Opmerkelijk

De Zweedse koningen en Gods naam

De geschiedenis leert ons dat de Zweedse koningen bekend waren met Gods naam en dat ze er trots op waren hem te gebruiken. Hij werd gebruikt in het koninklijke motto, in sieraden, munten en veel meer.

Wat is een motto? Een motto is een lijfspreuk, zinspreuk, devies of gezegde die duidelijk maakt welke bezieling of aanspraak men maakt. Voor personen wordt wel gezegd dat men rondom dit motto zijn leven inricht. Ook de motto’s van koningen moeten in die zin worden begrepen. De koningen verbonden zich, bij het uitkiezen van hun motto, te leven en te regeren naar de boodschap van het motto. Hoewel motto's in iedere taal kunnen bestaan wordt veelal de Latijnse taal gebruikt.

Hier volgen enkele koningen...

 

Erik XIV

Erik XIV
Koning van Zweden van 1560 tot 1568

 

Het Koninklijke Motto:

Jehovah dat cui vult -
Jehovah geeft aan wie Hij wil

– Daniel 4:14

 

Erik is geboren als de zoon van koning Gustav I Wasa van Zweden en Catharina van Saksen-Lauenburg op 13 december 1533 in Stockholm. Zijn moeder stierf toen hij twee jaar was. De volgende echtgenote moest niet veel van Erik hebben, ze zag liever haar zoon Johan als opvolger voor de troon. Als volwassen man werd Erik als politiek ambitieus, intelligent en artistiek begaafd beschouwd. Tegen de periode van 1568 werd de koning ernstig ziek. De diagnose van de artsen was schizofrenie.

In 1568 werd de koning door voornoemde Johan afgezet en opgesloten in kasteel Örbyhus. Hier kwam hij op 26 februari 1577 om het leven door vergiftiging. Een onderzoek in 1958 bracht aan het licht dat hij stierf ten gevolge van een arsenicumvergiftiging.

Huwelijk en gezin: Voor zijn huwelijk had hij reeds kinderen verwekt bij Agda Persdotter. Hun 4 kinderen waren Margareta Eriksdotter, Virginia Eriksdotter, Constantia Eriksdotter en Lucretia Eriksdotter. Hij huwde met Karin Månsdotter op 4 juli 1568. Hun kinderen waren Sigrid, Gustav, Hendrik en Arnold.

 


Karl IX

 

Karl IX
Koning van Zweden van 1604 tot 1611

 

Het Koninklijke Motto:

Als regent (1599 – 1604):

Deus solatum meum –
God is mijn troost

Fortitudo mea Jehovah
Jehovah is mijn kracht

Psalm 118:14


Als koning (1604-1611):

Jehovah solatium meum
Jehovah is mijn troost

– Psalm 62:6

 

 

Karl IX was de zoon van Gustav I van Zweden en Margaret Leijonhufnud. Hij was de halfbroer van de voornoemde koning Erik XIV. Zijn geboorte vond plaats op 4 oktober 1550 in Stockholm.

De opstand tegen zijn broer was voornamelijk aan hem te danken. Hij leefde nadien op gespannen voet met de opvolger van Erik XIV, eveneens Johan geheten. In 1595 werd Karl IX door de Rijksdag tot regent benoemd. In 1599 werd zijn neef, de katholieke Sigismund, afgezet waarna hij koning werd. Hij was protestant.

Hij overleed op 30 oktober 1611.

Huwelijk en gezin: zijn eerste huwelijk was met Anna Maria van Palts Simmern. Hun kinderen waren Margareta Elisabeth, Elisabeth Sabina, Lodewijk, Catherina, Gustav en Maria. Hij huwde opnieuw in 1592 met Christina van Holstein-Gottorp. Hun kinderen waren Christina, Gustav Adolf, Maria Elisabeth en Karel Phillips. Karl IX kreeg ook een zoon bij zijn maîtresse Karin Nilsdotter, namelijk Carl Carlsson Gyllenhielm.

Deze koning was beslist niet onbekend met Gods naam. Zo stelde hij in 1606 de Jehova-Orde in (in het Zweeds: "Kungliga Jehovaorden"). Deze orde wordt beschreven als een ridderorde, zij het dat de koning deze Orde voorbehield voor zichzelf en zijn kinderen. Als uiterlijk teken droegen de koning en de prinsen een prachtig juweel, een keten, met Gods naam.

 

Deze foto komt van Wikimedia Commons (© Robert Prummel) / GNU / FDL licentie.

 

Merk op dat Gods naam hier tweemaal geschreven staat in het Hebreeuws. Voor meer uitleg over deze keten, klik aub hier.

 


 

 

Gustav II Adolf

 

Gustav II Adolf
Koning van Zweden van 1611 tot 1632

 

Gustav Adolf was de zoon van de vorige koning in onze opsomming, Karl IX. Hij is geboren op 9 september 1594 als de zoon van Karl IX en Christina van Holstein-Gottorp.

Deze koning wordt ook wel Gustaaf Adolf de Grote of de Leeuw van het Noorden genoemd. Als koning voerde hij wat men noemt een expansiepolitiek. Hij voerde oorlogen om meer grondgebied voor Zweden te verwerven. Met succes versloeg hij Denemarken, het Tsaardom Rusland en Polen. Hij was ook een van de hoofdrolspelers van de Dertigjarige Oorlog, de oorlog tussen de katholieke Duitse Keizer voor het Heilige Roomse Rijk en het protestantse leger onder leiding van de koning van Zweden. Deze oorlog duurde van 1618 tot 1648.

Koning Gustav II Adolf stierf in 1632 bij de slag van Lützen, tijdens een aanval van cavalerie. De Zweden wonnen wel deze slag.

Huwelijk en gezin: Gustaaf Adolf huwde in 1620 Maria Eleonora van Brandenburg in 1620. Ze kregen twee kinderen namelijk Christina Augusta (1623-1624) en Christina (1626-1689) die na de dood van haar vader koningin van Zweden werd. Gustav Adolf had een buitenechtelijke zoon bij de Nederlandse Magdalena (Grietje) Slots, Gustaaf.

 

Voor meer uitleg over deze sierkraag, klik hier.
Foto met toestemming van Thüringer Landesmuseum Heidecksburg - www.heidecksburg.de

 

Ook in munten en penningen werden er bij deze koningen Gods naam gebruikt...

 

 


 

 

Karl X Gustav

Karl X Gustav
Koning van Zweden van 1654 tot 1660

 

Het Koninklijke Motto:

In Jehovah sors mea, ipse faciet
In Jehovah is mijn lot - Hij zal het doen

– Psalm 37:5

Karl Gustav is geboren op 8 november 1622 als de zoon van paltsgraaf Johan Casimir van Zweibrücken-Kleeburg en prinses Catherina van Zweden. Hij was een neef van koningin Christina en toen ze aftrad in 1654 volgde hij haar op. Het grootste deel van zijn regeerperiode bracht hij door als aanvoerder van het Zweedse leger in Polen, Duitsland en Denemarken.

Hij overleed op 13 februari 1660 in Göteborg.

Huwelijk en gezin: Karl X had één wettige zoon die hem opvolgde als koning. Dit was met zijn echtgenote Hedwig Eleonora van Holstein-Gottorp. De zoon heette Karl XI. Bij Brita Allerts had hij een onwettige zoon: Gustav Carlson. Hij had ook nog een aantal andere kinderen bij verscheidene vrouwen, voor zijn huwelijk.

In Malmö staat een standbeeld van deze koning gezeten op zijn paard. Ook op het standbeeld is Gods naam duidelijk te zien in zijn motto "In Jehovah sors mea, ipse faciet.

 

Voor meer uitleg hierover, klik aub hier.
Foto's www.gudsnamnet.se

 


 

Karl XI

Karl XI
Koning van Zweden van 1660 tot 1697

 

Het Koninklijke Motto:

In Jehovah sors mea, ipse faciet
In Jehovah is mijn lot - Hij zal het doen

– Psalm 37:5


Factus es dominus protector meus
De heer wordt mijn beschermer


Dominus protector meus
De Heer, mijn beschermer.

 

Karl XI is geboren als de zoon van koning Karl X en Hedwig Leonora van Holstein-Gottorp. Dit was op 24 november 1655. Zijn vader stierf toen hij 5 jaar was waarna hij de troon besteeg. Het land werd bestuurd door regenten tot hij 17 jaar was en als koning werd gekroond.

De Italiaanse schrijver Lorenzo Magalotti Stockholm die hem bezocht in 1674 beschreef hem als "vrijwel bang voor alles en voor buitenlanders niet makkelijk om mee te praten”. Andere eigenschappen waren een diepe religieuze toewijding: hij werd vaak op de knieën gezien, biddend, en hij woonde devoot de preken bij.

Hij overleed op 5 april 1697, 41 jaar oud ten gevolge van kanker.

Huwelijk en gezin: Karel XI huwde in 1680 met Ulrika Eleonora van Denemarken. Zij hadden de volgende kinderen: Hedwig Sophia, Karl XII van Zweden, Gustav (1683-1685), Ulrich, Frederik, Karl Gustav en Ulrike Eleonora.

 


 

Uiteraard is een logische gevolgtrekking dat deze koningen, en dat men in hun tijd, zich er niet voor schroomde om Gods naam te gebruiken. Integendeel.

 

 

- naar boven -