Musea

Rijksmuseum Amsterdam - Adriaen Pieterz. van de Venne - De Zielenvisserij

Het onderstaande schilderij bevindt zich in het Rijksmuseum. Het Rijksmuseum Amsterdam bevindt zich in de Jan Luijkenstraat 1 te 1071 CJ Amsterdam.

Op de website van het Rijksmuseum staat het volgende: "Als museum bestaat het Rijksmuseum al meer dan 200 jaar. Het huidige gebouw, ontworpen door architect Pierre Cuypers, werd in 1885 in gebruik genomen. Komend vanuit de oude stad oogt het museum imposant en ietwat streng, maar vanaf het Museumplein lijkt het op een sprookjeskasteel. Dat enorme gebouw was na meer dan honderd jaar intensief gebruik aan een fundamentele opknapbeurt toe. Daartoe is in het jaar 2000 door het toenmalige kabinet besloten en na een lange aanloop zijn de werken op dit moment in volle gang. Zo kan het internationaal befaamde museum weer voldoen aan de eisen van de moderne tijd."

Het Rijksmuseum ziet ernaar uit om in de eerste helft van 2013 een heropening te hebben. Niettemin kan ook nu de bezoeker er terecht voor een kunstzinnige ontdekking. De totale collectie van het museum, waaronder ook tekeningen, prenten en foto’s, omvat ongeveer 900.000 voorwerpen. Voor de sluiting bezochten zo’n 1.200 000 mensen per jaar het museum.

De website: www.rijksmuseum.nl

 

Foto: Wikimedia Commons (© Voytikof) / licentie Creative Commons Attribution-Share Alike 2.5 Generic

 

Adriaen Pietersz. van de Venne

Adriaen Pieterz. van de Venne, geboren in 1589 in Delft, heeft naam gemaakt als Nederlandse kunstschilder en tekenaar. Ook op andere kunstzinnige terreinen zoals graveren, schilder van miniaturen en als dichter was hij actief. Hij was zelfs uitgever van literair werk dat door hem eigenhandig werd voorzien van illustraties.

Over zijn opleiding is bekend dat zijn ouders hem naar Leiden stuurden om Latijn te leren. Klaarblijkelijk was het de bedoeling dat hij een wetenschappelijke loopbaan zou kiezen. Adriaen hield echter meer van tekenen en schilderen. Als leerling genoot hij een opleiding van de bekende Leidse goudsmid Simon de Valk en van de Haagse Grisailleschilder Willem van Diest.

Adriaen huwde op 19 november 1614 Elisabeth de Pours. Als kunstenaar werd hij in 1625 lid van het St. Lucasgilde te Den Haag; in 1639 deken, terwijl hij in 1656 de nieuwe schilderconfrérie hielp oprichten. Tijdens zijn leven al stond hij in aanzien, wat slechts enkelen gegund was. Zo ontving hij opdrachten van de Prins van Oranje en van de koning van Denemarken.

Werk van Wenceslaus Hollar - zie ook hier.

 

 

De zielenvisserij

Dit schilderij, gemaakt in 1614, is één van zijn vroegste meesterwerken. Het schilderij is gemaakt met olieverf op paneel. Het paneel meet 98 cm op 189 cm. De voorstelling: op een brede rivier varen bootjes met mensen. De buit bestaat uit naakte mensen. Dit is een voorstelling van Jezus woorden toen hij tegen de latere apostelen Petrus en zijn broer Andreas zei: "Komt achter mij en ik zal u vissers van mensen maken" - Mattheüs 4:18.

Met het kunstwerk wilde Adriaen van de Venne een allegorie maken. Een allegorie is een voorstelling, die een abstract idee of begrip verbeeldt. Protestanten en katholieken vochten om de 'zielen' van de gelovigen. De allegorie gaat dus over de ijverzucht van deze religies. Het schilderij heeft ook een politieke betekenis. Het overwegende protestantse Nederland was verwikkeld in een strijd, de tachtigjarige oorlog, tegen het katholieke Spanje. Links zie je de protestanten met de prinsen van Oranje, Maurits en Frederik Hendrik, Frederik V van de Palts, Jacobus I, koning van Engeland en de jeugdige Lodewijk XIII, koning van Frankrijk met zijn moeder Maria de' Medici. Op de voorgrond vissen de protestanten; hun netten zijn gemerkt met Fides, Spes en Caritas (geloof, hoop en liefdadigheid). Aan de rechterzijde staan de katholieken met de aartshertogen Albrecht en Isabella, generaal Ambrosio Spinola en de paus gedragen door kardinalen. Een bisschop met zijn priesters vist in het katholieke bootje naar mensen.

Er zijn tekenen dat de schilder de protestantse zaak toegedaan was. De schilder beeld zich zelf af ergens aan de voorzijde van de linkerzijde. Als je op de afbeelding hieronder kijkt, zie naar de volwassenen net boven de kinderen. De derde van links is de schilder. Merk ook op dat de boom aan de katholieke rechterzijde verdord is, terwijl die aan de protestantse linkerzijde bloeit. Trouwens ook het zonlicht valt alleen op de linkerzijde. Donkere wolken pakken zich samen boven de katholieken.

Toen het schilderij gemaakt werd was er een tijdelijk bestand doch de gemoederen onder de protestanten laaiden weer op.

 

Deze foto werd ons opgestuurd door het Rijksmuseum, waarvoor onze dank. (© Rijksmuseum)

 

 

 

De Goddelijke naam

 

Op de helmstok die het roer bedient staat "IEHOVAE IVDYCIUM" - 'Jehovah's oordeel'.

 

 

 

 

 

- naar boven -