Johannes Hevel 1611-1687
In het museum is het werk te bewonderen
van een Duits-Pools astronoom, in de geschiedenis vooral bekend
als Johannes Hevelius. Deze in Danzig (nu Gdansk) geboren wetenschapper
studeerde in Nederland, aan de Universiteit van Leiden, en ook
in Engeland en Frankrijk. Vanaf 1634 ging hij weer in Danzig
wonen.
In 1641 bouwde hij een eigen sterrenwacht
met zijn zelfgemaakte telescopen. Hij had zelfs een telescoop
gemaakt die zo groot was dat hij niet binnen kon staan. Deze
telescoop werd buiten in het veld aan een takelinstallatie opgehangen.
De lengte van deze telescoop was maar liefst 49 meter! Hiermee
kon hij de hemellichamen zo'n 30 à 40 maal vergroten.
Het was echter zeer moeilijk de kijker nauwkeurig te richten.
Johannes Hevel heeft tal van boeken geschreven
over zijn observaties en de technische kant van zijn instrumentarium,
en met kopergravures geïllustreerd. Een in het oog springend
boek is dat uit 1647 getiteld “Selenographia sive lunae
descriptio” ofwel "Atlas van de maan" - gedrukt
door Hünefeld in Danzig. Uit dit boek komt de illustratie
die we laten zien.
Opvallend is dat Hevel hierin ook eer brengt
aan God, door zijn naam Iehova te vermelden, in een aanhaling
uit Psalmen 111:2, waar staat: “Groot zijn de werken van
Jahweh. En door allen gezocht, die hun vreugd erin vinden.”
- Petrus Canisiusvertaling 1939.
Hierbij het detail van de rechter bovenhoek.
In 1679 werd een groot deel van zijn boeken
en instrumenten vernietigd in een brand. Hij herbouwde zijn
observatorium weer doch kwam het verlies van zijn levenswerk
nooit meer te boven. Op zijn 76ste verjaardag overleed hij te
Danzig.
|
